<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/irem-özbay-6b28b1118/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İrem Özbay</a>2020’nin başında dünya, maske ve dezenfektanlarla tanışırken valizler ve uçak biletleri ile vedalaştı. Neredeyse tüm hükümetlerin ülke içi ve dışı seyahatlere kısıtlama getirmesiyle turizm sektörü son bir buçuk senede tarihinin en zor dönemlerinden birini yaşadı. Her ne kadar aşılama çalışmalarının hız kazanmasıyla turizm sektörü 2021 yazını bir miktar rahatlamış olarak karşılasa da yeni varyantların ortaya çıkması, yoksul ülkelerin aşıya erişiminin kısıtlı olması ve hükümetlerin seyahat kararlarının sürekli değişiklik göstermesi nedeniyle risk hala devam ediyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Turizmin geleceğine yönelik üç farklı senaryo</h3>Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) ve Dünya Ticaret Örgütü’nün (WTO) 30 Haziran’da yayımladığı rapor, Covid-19’un en çok etkilediği sektörlerden biri olan turizmin yaşadığı acı yılın bilançosunu gözler önüne <a fr-original-style="" href="https://unctad.org/system/files/official-document/ditcinf2021d3_en_0.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">seriyor</a>. Raporda, 2020’nin mart ve aralık ayları arasında uluslararası turist sayısının önceki yılla karşılaştırıldığında %84 azaldığı ve sektörün yıllık kaybının 2,4 trilyon doları bulduğu ifade ediliyor. 2021’de ise turizmden kaynaklı ekonomik kaybın 1,7 ila 2,4 trilyon dolar arasında gerçekleşmesi bekleniyor.BM ve WTO, sektörün geleceği ile ilgili üç farklı senaryo ortaya koyuyor. Kötümser olarak ifade edilen ilk senaryo, 2021’de uluslararası turist girişlerinin %75 azalacağını ve buna bağlı olarak küresel turist gelirlerinde 948 milyar dolarlık bir düşüş yaşanacağına dikkat çekiyor. Daha iyimser olan ikinci senaryoda ise uluslararası turist girişlerinin %63 azalacağı ihtimali üzerinde duruluyor. Aşılama çalışmalarına odaklanan üçüncü senaryonun gerçekleşmesi durumunda ise uluslararası turist sayılarının; ABD, İtalya, Fransa gibi aşı oranı yüksek ülkelerde %37, aşı oranı düşük ülkelerde ise %75 düşmesi bekleniyor. Bütün senaryolar ortak bir noktada birleşiyor: 2023 veya sonrasına kadar Covid-19 öncesi uluslararası turist seviyelerine geri dönüş mümkün görünmüyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye'de turizm sektörünün son durumu</h3>Raporda özellikle ekonomisi turizme bağlı gelişmekte olan ülkelerde tahribatın büyük ve uzun dönemli olacağının altı çiziliyor. Örneğin Türkiye’ye bakacak olursak; turizm gelirlerinin gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYİH) %5’ini oluşturduğu ülkede 2020’de turist sayısında görülen %69’luk düşüş 33 milyar dolar kayba neden olmuş durumda. Üstelik, yeme-içme, ulaşım, eğlence gibi yan sektörlerin kayıpları da hesaplandığında bu rakam 93 milyar dolara ulaşıyor. BM’ye göre, Türkiye’nin turizmden kaynaklı kaybının toplam milli gelirdeki payı yaklaşık %9’u buluyor.Türkiye’de turizmin geçirdiği zor yılı derinden hissedenlerden biri olan Prontotour Yönetim Kurulı Başkanı Ali Onaran ise sektörün geleceğine dair daha ılımlı bir tablo çiziyor. Turizmin kendini çabuk toparlayan sektörlerden biri olduğunu belirten Onaran, aşılama çalışmalarının hız kazanmasıyla hâlihazırda yurt içi otellere ve kültür turizmine yoğun talep olduğunu ve her şey yolunda giderse eski günlerin 2023’ten yakın olduğunu ifade ediyor.Öte yandan, Türkiye’nin pandemi öncesi 35 milyar doları bulan turizm gelirlerinin 2020’de 20 milyar dolardan fazla azaldığı düşünüldüğünde hasarın telafi edilmesinin o kadar kolay olmayacağını söylemek mümkün. Onaran, 2020’yi anlatırken Prontotour’un cirosunun %5’e kadar düştüğünü ve bankaların turizm şirketlerine karşı çekingen davranması nedeniyle kredilere erişmekte güçlük çektiklerini belirtiyor.&nbsp;Turizm şirketlerinin pandemi döneminde yaşadıkları sorunların başında istihdam geliyor. Turizm sektöründeki çalışanların çoğu, pandemi döneminde &nbsp;farklı sektörlerde iş arayışlarına girişti. Özellikle çevrim içi yemek ve market teslimatlarının artmasıyla “kuryelik” iyi bir alternatif haline geldi. Sektörün yeniden hareketlendiği bugünlerde ise şirketler, çalışanları yeniden turizm sektörüne çekmekte zorluk çekiyor. Onaran, pandemi döneminde %20’nin üzerinde personel kaybı yaşadıklarını belirtiyor ve ekliyor "Şu anda tatil beldelerinde birçok otel ve restoran, personel eksikliği yaşıyor. Bu sıkıntı, işler tamamen normale döndüğünde daha da büyüyecek."Sektörün önümüzdeki dönemde daha yavaş toparlanması beklenen kolu ise iş turizmi olacak. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği'ne (IATA) göre, pandemi öncesi dönemde uçak biletlerinin %30’una yakını iş toplantıları, kongreler ve fuarlar için alınıyordu. Onaran, "Pandemi ile iş seyahatlerinin yerini çevrimiçi toplantılar aldı. Toplantıya veya fuara çevrim içi katılabiliyorsun; ancak Bodrum’u çevrim içi göreyim diyemiyorsun," diyor. İyimser duruşunu ise şu sözlerle ortaya koyuyor: "Pandemi sonrası dönemde seyahat kısıtlamalarının kalkmasıyla tatil amaçlı seyahatler çok hızlı bir şekilde artacak. Yakın zamanda sadece Türkiye pazarı için değil dünyadaki birçok pazar için talep patlaması yaşanacağını düşünüyorum."

Pareto

2020’yi büyük hasarla kapatan turizm sektörünün eski ihtişamlı günlerine dönmesi için önünde uzun bir yol var. Prontotour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran, Türkiye'de turizm sektörünün son durumunu değerlendirdi.

Ticaret ve Kalkınma Konferansı ile ilgili hikayeler